Skjal_20032411170
RÍKISENDURSKOÐUN
Bríetartúni 7, 105 Reykjavík IS-Iceland.
Dagsetning Tilvísun
Alþingi fjárlaganefnd 24. mars 2020 20030086
11.01
GJJAusturstræti 8-10
150 Reykjavík
Umsögn um frumvarp til fjáraukalaga - 695. mál, þskj. 1172
Ríkisendurskoðun hefur þann 21. mars 2020 móttekið tölvupóst þar sem gefinn er
kostur á að veita umsögn um ofangreint þingmál.
Ríkisendurskoðun tekur ekki afstöðu til efnislegra þátta frumvarpsins enda er
forsenda þeirra háð stjórnmálalegu mati ríkisstjórnar íslands á aðstæðum í
samfélaginu og mati hennar á hvernig skuli bregðast við. Á hinn bóginn þykir
Ríkisendurskoðun rétt að benda á ákveðin atriði sem mikilvægt er að fjárlaganefnd
hafi hugfast við meðferð frumvarpsins og hvort ástæða sé til að fjalla um þau í
nefndaráliti eða eftir atvikum með öðrum hætti. Um er að ræða grundvallaratriði um
ábyrgð og tilhögun skuldsetningar rekstraraðila sem kunna að lenda í greiðsluvanda
og/eða rekstrarvanda vegna atvika sem rekja má beint til snöggs samdráttar í
hagkerfinu aðstæðna sem sköpuðust af umfangi svokallaðrar Kórónaveiru, snöggri
dýfu hagkerfisins og gjörbreyttum rekstrarforsendum.
í frumvarpi því sem hér er til umsagnar kemur fram í 4. gr., sem er breyting á 6. gr.
fjárlaga ársins 2020, í lið 7.32 að fyrirhugað sé að leita eftir samningum við
Seðlabanka íslands um að bankinn veiti lánastofnunum fýrirgreiðslu til að auka við
lán viðaðila í atvinnulífinu. Segir um þetta svo í lokamálslið ákvæðisins:
„Samningur ráðherra við Seðlabankann skal eftir föngum tryggja
endurgreiðslu slíkra viðbótarlánveitinga og miða við að heildaráhætta
ríkissjóðs vegna þeirra geti að hámarki numið 35 ma.kr."
Ríkisendurskoðun bendir á að orðalagið „að tryggja eftir föngum endurgreiðslu",
getur mögulega falið í sér að skuldarinn líti svo á að í lánsveitingunni felist ekki
fortakslaus krafa um endurgreiðslu, eins og alla jafna er um lánveitingar, ef
greiðslufall verður hjá honum. Ábyrgðin á endurgreiðsluskyldunni gæti því verið
skýrari í ákvæðinu. Þótt aðstæður hérlendis eigi sér ekki hliðstæðu undanfarna
áratugi, verður ekki séð að slíkt eigi að fela í sér að fjármunir ríkissjóðs séu ekki að
Sími / telephone: t+354) 569 7100, myndsími / telefax: (.+354) 562 4546, kennitala/ Id.no.: 540269-1819,
netfang / e-mail: postur@rikisend.is, heimasíða / http: www.rikisend.is
mailto:postur@rikisend.is
http://www.rikisend.is
RÍKISENDURSKOÐUN
fullu tryggðir þegar rekstraraðilum er veitt tímabundin lánafyrirgreiðsla. í þessu
samhengi er mikilvægt að settar verði hlutlægar viðmiðanir um hvernig fyrirgreiðslu
sé háttað. Þá þarf að vera skýrar orðað að lánafyrirgreiðsla sé ekki heimil, ef
rekstraraðilinn á þegar í rekstrarvanda vegna annarra atvika. Með öðrum orðum
vekur Ríkisendurskoðun athygli á að orðalagið gæti verið ótvíræðara um ætlunin sé
að endurheimta hlutaðeigandi lánsfé.
Samkvæmt framansögðu er það mat Ríkisendurskoðunar að fyrrgreindar tillögur
séu settar fram sem neyðarráðstöfun á einstökum tímum og þess vegna sé
réttlætanlegt að grípa til þeirra enda sé stefnt að fullri endurgreiðslu og að það
komi fram í nefndaráliti að svo sé.
Virðingarfyllst,
(jiichríw