4. desember 2019
1911039
Efnahags- og viðskiptanefnd Alþingis
Nefndasvið Alþingis
nefndasvid@althingi.is
Austurstræti 8-10
101 Reykjavík
Efni: Umsögn um frumvarp til laga um skilameðferð lánastofnana og
verðbréfafyrirtækja -150. löggjafarþing, 361. mál.
Með tölvupósti, dags. 13. nóvember 2019, óskaði nefndasvið Alþingis
eftir umsögn Seðlabanka íslands um frumvarp til laga um skilameðferð
lánastofnana og verðbréfafyrirtækja, 361. mál. Með frumvarpinu eru
lögð til heildarlög um skilameðferð lánastofnana og verðbréfafyrirtækja
þar sem mælt er fyrir um viðbrögð og aðgerðir til að takast á við
erfiðleika eða áföll í rekstri fjármálafyrirtækja. Frumvarpið er annar
áfangi innleiðingar á efnisreglum tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins
2014/59/ESB um endurreisn og skilameðferð lánastofnana og
verðbréfafyrirtækja (,,BRRD“) í íslenskan rétt.
Með frumvarpinu er kveðið á um svonefnt skilcivcild, sem heyrir undir
Seðlabanka íslands og hefur með höndum stjómsýsluvald til að grípa til
aðgerða og sinna verkefnum eins og nánar er greint frá í frumvarpinu.
Er í því sambandi horft til sameiningar Seðlabanka Islands og
Fjármálaeftirlitsins í eina stofnun, sbr. lög nr. 92/2019, sbr. einnig lög
nr. 91/2019; en frumvarpið gerir ráð fyrir því að skipulag skilavaldsins
verði aðskilið annarri starfsemi bankans. Skilavaldið verður nánar
staðsett innan Seðlabankans í nýju skipuriti sameinaðrar stofnunar.
Seðlabankinn telur það því jákvætt að með frumvarpinu sé bankanum
veitt nægjanlegt svigrúm til að ákveða fyrirkomulagið. Almennt styður
Seðlabanki íslands framgang frumvarpsins en gerir eftirfarandi
athugasemdir varðandi orðalag 1. mgr. 5. gr. frumvarpsins.
Fjallað er um hlutverk og verkefni ráðherra í 5. gr. frumvarpsins. Þar
segir að ráðherra skuli gefa samþykki í tilfelli ákvarðana um samþykkt
skilaáætlunar fýrir kerfislega mikilvæg Ijármálafyrirtæki skv. 9. eða 10.
gr. frumvarpsins og ákvarðana á grundvelli frumvarpsins sem geta haft
bein áhrif áríkissjóð eðakerfislæg áhrif, sbr. 1. mgr. 5. gr. frumvarpsins.
í því samhengi eru nefnd sem dæmi niðurfærsla og umbreyting
fjármagnsgeminga skv. VI. kafla frumvarpsins og skilameðferð
fyrirtækis eða einingar skv. 35. gr. frumvarpsins. I sérstökum
mailto:nefndasvid@althingi.is
S E Ð L A B A N K I Í S L A N D S
athugasemdum við 1. mgr. 5. gr. í greinargerð sem fylgir frumvarpinu
segir:
Urn 1. mgr. I ákvœðinu segir að tilíeknar ákvarðanir verði ekki
teknar án samþykkis ráðherra. Hafl ákvarðanir bein áhrif á
ríkissjóð (e. directfiscal impact) eða kerfislæg áhrif (e. systemic
implications) eru þœr háðar staðfestingu ráðherra. I ákvœðinu
er einnig tilgreint í dœmaskyni þrenns konar ákvarðanir sem
háðar eru staðfestingu ráðherra og gera má ráð fyrir að tvœr
þeirra hafi þau áhrif sem að framan er lýst. Þrátt fyrir að
ákvörðun um samþykkt á skilaáætlun kerfislega mikilvœgs
fármálajyrirtœkis, sem er ein þeirra ákvarðana sem tilgreindar
eru í ákvœðinu, hafi ekki bein áhrif á ríkissjóð eða kerfislœg
áhrif við samþykkt áætlunar leggur sú ákvarðanataka grunninn
að því hvernig skilameðferð viðkomandi fyrirtækis verði háttað
e f til hennar kemur og verði áætluninni hrint í framkvæmd mun
það hafa þau áhrif enda ferli skilameðferðar þá hafið.
Seðlabankinn telur að áskilnaður ákvæðisins um samþykki ráðherra
fyrir ákvörðunum um samþykkt skilaáætlunar fyrir kerfislega mikilvæg
fjármálafyrirtæki sé ástæðulaus og óheppilegur. Af athugasemdum við
1. mgr. 5. gr. frumvarpsins er ljóst að ákvörðun um skilaáætlun
kerfislega mikilvægs fjármálafyrirtækis hefur sem slík ekki bein áhrif á
ríkissjóð eða kerfislæg áhrif. Þá er áskilnaðurinn umfram
lágmarkskröfur um staðfestingu ráðherra skv. BRRD-tilskipuninni, en
hún lýtur einungis að staðfestingu ráðhena í þeim tilvikum sem
ákvörðunin hefur þau áhrif sem um ræðir, sbr. eftirfarandi orðalag 6.
mgr. 3.gr. tilskipunarinnar:
Where the resolution authorUy in a Member State is not the
competent ministry it shall inform the competent ministry o f the
decisions pursuant to this Directive and, unless otherwise laid
down in national law, have its approval before implementing
decisions that have a direct fiscal impact or systemic
implications.
Að mati Seðlabankans kann framangreint fyrirkomulag um aðkomu
ráðhena að ákvörðunum um skilaáætlanir kerfislegra mikilvægra
fjármálafyrirtækja að hafa áhrif á stöðu hans þegar kemur að öðrum
ákvörðunum á grundvelli frumvarpsins. Til að mynda gæti sú staða
komið upp að ráðherra myndi vilja hafna ákvörðun um niðurfærslu eða
umbreytingu fjármálagerninga, sbr. VI. kafli frumvarpsins. Hins vegar
væri sú ákvörðun grundvölluð á skilaáætlun sem hann hefði veitt
samþykki sitt fyrir. Þetta kann bersýnilega að valda ákveðnum
S E Ð L A B A N K I Í S L A N D S
vandkvæðum við ákvarðanatöku ráðherra enda ber hann þá að einhverju
leyti ábyrgð á áreiðanleika skilaáætlunar með því að hafa gefið henni
samþykki á fyrri stigum. Seðlabankinn telur óæskilegt að slík staða geti
komið upp og að hún kunni að bitna á ákvarðanatöku samkvæmt
frumvarpinu.
Að mati Seðlabankans hafa ekki verið sett fram nægileg rök fyrir
nauðsyn þessa fyrirkomulags umffam áskilnað tilskipunarinnar um
aðkomu ráðherra. Þetta á einkum við í ljósi þess að ráðherra hefur
heimild til að krefja Seðlabankann um upplýsingar sem tengjast
ákvörðunum sem teknar eru á grundvelli frumvarpsins, sbr. 3. mgr. 5.
gr., og á það við þrátt fyrir sjálfstæði Seðlabankans gagnvart stjómunar-
og eftirlitsheimildum ráðherra samkvæmt lögum um Stjómarráð íslands
nr. 115/2011. Þannig er tryggt að ráðherra sé ætíð nægilega upplýstur
um skilaáætlanir kerfislega mikilvægra fj ánnálafyrirtækj a á öllum
stigum máls.
Seðlabankinn telur að með vísan til framangreinds færi betur á því að
fella út úr 1. mgr. 5. gr. frumvarpsins orðin „um samþykkt skilaáætlunar
fyrir kerfislega mikilvæg fjármálafyrirtæki skv. 9. eða 10. gr. og
ákvarðanir“.
Þá þarf að laga orðalag 3. mgr. 5. gr. frumvarpsins svo að orðið
„Seðlabanki“ verði í þolfalli en ekki nefnifalli.
Að öðru leyti en að framan greinir styður Seðlabankinn framgang
frumvarpsins.
Haukur C. Benediktsson
frkv.stj. fjármálastöðugleika