LÁNASJÓÐUR SVEITARFÉLAGA
Efnahags- og viðskiptanefnd Alþingis
b/t Óla Bjöms Kárasonar, formanns
nefndasvid@althingi.is og olibiom@althingi.is
Reykjavík, 2. desember 2019.
Efni: Umsögn Lánasjóðs sveitafélaga ohf. um frumvarp til laga um skilameðferð
lánastofnana og verðbréfafyrirtækja (361. mál, þingskjal 426)
Með umsögn þessari leggur Lánasjóður sveitarfélaga ohf. til þá breytingu á frumvarpi til laga
um skilameðferð lánstofnana og verðbréfafyrirtækja, að sjóðurinn verði undanþeginn ákvæðum
laganna. Slík breyting er í samræmi við efni tilskipunar Evrópusambandsins um skilameðferð
lánastofnana og verðbréfafyrirtækja nr. 2014/59/ESB1 sem frumvarpinu er ætlað að innleiða.
1) Almennt um Lánasióð sveitarfélaga ohf.
Lánasjóður sveitarfélaga ohf. var settur á fót með lögum nr. 150/2006. Þar er mælt fyrir um
stofnun sjóðsins, eignarhald og það markmið að veita sveitarfélögum og stofnunum og
fyrirtækjum í þeirra eigu (eða í eigu þeirra og ríkisins) lán til verkefna sem hafa almenna
efnahagslega þýðingu. Jafnframt er mælt fyrir um að Lánasjóðurinn skuli starfa sem
lánafyrirtæki skv. lögum um fjármálafyrirtæki og hafa starfsleyfi sem slíkur. Fellur sjóðurinn
undir hugtakið lánastofnun skv. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 161/2002 um fjármálafyrirtæki.
2) Brevtins á stöðu Lánasjódsins með ákvörðun sameisinlesu EES nefndarinnar
Með ákvörðun sameiginlegu EES nefndarinnar nr. 79/2019, um breytingu á IX. viðauka EES
samningsins, var Lánasjóðurinn efnislega felldur undan því að teljast til lánastofnunar skv.
regluverki EES.2
Umrædd ákvörðun tók tilskipun ESB nr. 2013/36/ESB um aðgang að starfsemi lánastofnana og
varfærniseftirlit með lánastofnunum og fjárfestingafyrirtækjum inn í EES samninginn. Um er
að ræða lykiltilskipun varðandi starfsemi fjármálafyrirtækja, sem oft er vísað til í öðrum gerðum
áþessu sviði, sbr. t.d. 1. málsgrein 1. greinar reglugerðar ESB nr. 575/2013.3
1 Directive 2014/59/EU of the European Parliament and of the Council o f 15 May 2014 establishing a framework
for the recovery and resolution of credit institutions and investments firms [...]. (BRRD)
2Alþingi samþykkti þann 18. nóvember sl. þingsályktunartillögu (189. mál, þingskjal 191) um að heimila
ríkisstjóminni að staðfesta umrædda ákvörðun sameiginlegu EES nefndarinnar nr. 79/2018.
3 Reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) nr. 575/2013 ffá 26. júní 2013 um varfæmiskröftir að því er varðar
lánastofhannir og verðbréfafyrirtæki og um breytingu á reglugerð (ESB) nr. 648/2012.
1
Lánasjóður sveitarfélaga ohf., Borgartúni 30, pósthólf 8100, 128 Reykjavík, kt. 580407-1100, sími 515 4900, íax 515 4903, www.lanasjodur.is
mailto:nefndasvid@althingi.is
mailto:olibiom@althingi.is
http://www.lanasjodur.is
í ákvörðun sameiginlegu EES nefndarinnar nr. 79/2018 er í e-lið, 1. töluliðar, 1. greinar er mælt
fyrir um aðlögunartexta við grein 2(5) í tilskipun 2013/36/ESB. Aðlögunin felst í því að við
upptalningu á þeim lögaðilum sem tilskipunin tekur ekki til er bætt við eftirtöldum lögaðilum
á íslandi: Byggðastofnun, íbúðalánasjóði og Lánasjóði sveitarfélaga ohf.4
Vegna þessa kallaði Lánasjóðuiinn eftir upplýsingum frá stjórnvöldum um markmið
framangreindrar breytingar á IX. viðauka EES samningsins varðandi sjóðinn.
f meðfylgjandi bréfi Fjánnála- og efnahagsráðuneytisins, dags. 7. nóvember 2019, kom fram
að við upptöku tilskipunar 2013/36/ESB í EES samninginn hefði verið horft til stöðu sjóðsins.
Nánar, að Lánasjóðurinn sé ekki hefðbundin lánastofnun heldur félag í eigu sveitarfélaga sem
veiti þeim og fyrirtækjum þeirra lán til verkefna sem hafa almenna efnahagslega þýðingu.
Þá sagði að „markmið aðlögunarinnar var að veita íslenskum yfirvöldum svigrúm til að gera
vægari kröfur til sjóðsins en evrópska regluverkið mælir fyrir um með tilliti til smæðar og
sérstaks hlutverks sjóðsins“. Jafnframt sagði, að undanþágan veitti „færi á að undanþiggja
sjóðinn hluta þess regluverks sem gildir almennt um lánastofnanir á grundvelli tilskipunar
2013/36/ESB og tengdra gerða“.
3) Undanbága Lánasióðsins frá lögum um skilameðferð lánastofnana 02
verðbréfafvrirtœkja, sbr. tilskiyun nr. 2014/59/ESB
Ákvæði tilskipunar nr. 2014/59/ESB um skilameðferð tekur til þeirra fjármálafyrirtækja, þ.e.
lánastofnana og verðbréfafyrirtækja, sem falla undir ákvæði tilskipunar m*. 2013/36/ESB. Hins
vegar eru þeir lögaðilar, sem falla utan tilskipunar 2013/36/ESB slcv. grein 2(5) í þeirri
tilskipun, einnig undanskildir tilskipun 2014/59/ESB um skilameðferð. Þetta leiðir af ákvæðum
1. og 2. gr. tilskipunar 2014/59/ESB.
Þannig mælir 1. gr. tilskipunar nr. 2014/59/ESB fyrir um þær tegundir lögaðila, sem falla undir
efni tilskipunarinnar, þ.m.t. fyrirtæki (e. institutions) skv. a-lið, 1. mgr., 1. gr. Hugtakið
fyrirtæki (e. institutions) er skilgreint í 23. tl., 1. mgr„ 2. gr., sem lánastofnun eða
verðbréfafyrirtæki (e. a credit institution or an investment firrrí). Þá er hugtakið lánastofnun (e.
credit institution) skilgreint í 2. tl„ 1. mgr„ 2. gr. tilskipunarinnar sem „lánastofnun skv.
skilgreiningu 1. tl„ greinar 4(1) í Reglugerð (ESB) nr. 575/2013, að undanskildum beim
lögaðilum sem vísað er til í grein 2(5) í tilskipun 2013/36/ESB“5 [undirstrikun LS].
A f framangreindu er ljóst að tilskipun ESB um skilameðferð lánastofnana er eklci ætlað að taka
til þeirra lögaðila sem falla utan efnis tilskipunar nr. 2013/36/ESB.6
4 Ákvæði 2(5) hljóðar svo (á undan upptalningu): „This Directive does not apply to the following.“
5 'Credit instiution‘ means a credit insitution as defmed in point 1 of Article 4(1) of Regulation (EU) No 575/2013,
not including the entities referred to in Article 2(5) o f Directive 2013/36/EU.
6 Sjájafnframt formálsorð tilskipunar 2014/59/ESB, málsgrein 11, þar sem segir: „In order to ensure consistency
with existing JJnion legislation in the area o f financial services as well as the greatest possible level o f financial
stability across the spectrum o f institutions, the resolution regime should apply to institutions subject to the
prudential requirements laid down in Regulation (EU) No 575/2013 o f the European Parliament and o f the
Council and Directive 2013/36/EU o f the European Parliament and o f the Council.“
2
Þar sem Lánasjóður sveitarfélaga er (með aðlögunartexta) talinn upp í grein 2(5) í tilskipun
2013/36/ESB sem lögaðili er fellur utan þeirrar tilskipunar, þá ber ekki að fella sjóðinn undir
lög um skilameðferð lánastofnana.
Önnur niðurstaða færi gegn skýrum ákvæðum tilskipunar 2014/59/ESB um skilameðferð og
legði íþyngjandi skyldur á Lánasjóðinn (og um leið íslensk sveitarfélög) umfram þær skyldur
sem lagðar eru á sams konar aðila í öðrum EES ríkjum. Jafnframt færi það þvert gegn yfirlýstu
markmiði íslenskra stjómvalda um að gera vægari kröfur til sjóðsins en mælt er fyrir um í
regluverki ESB, sbr. áðurnefnt bréf Fjármála- og efnahagsráðuneytisins.
4) Niðurlag os tillaga að breytingu á frumvarpi
Með vísan til framangreinds leggur Lánasjóður sveitarfélaga til eftirfarandi breytingu á
frumvarpinu til samræmis við efni tilskipunar 2014/59/ESB:
Ákvæði 21. töluliðar. 1. málsgreinai\ 2. greinar hlióði svo:
„Lánastofnun: Fjármálafyrirtæki sem tekur á móti innlánum eða öðrum
endurgreiðanlegum fjármunum frá almenningi og veitir lán fyrir eigin reikning.
Fjármálafyrirtæki sem hefur fengið starfsleyfi skv. 1.-3. tölul. 1. mgr. 4. gr. laga um
fjármálaíyrirtæki telst vera lánastofnun, að undanskildum Lánasjóði sveitarfélaga ohf.
sem fellur ekki undir lög þessi.“
Lánasjóður sveitarfélaga er reiðubúinn að veita frekari upplýsingar og mæta til fundai' hjá
nefndinni ef óskað er eftir.
y Vir^ingarfyllst,
Óttar Guðjórisson,
framkvæmdastj ór i.
Afirit:
Umhverfis- og samgöngunefnd, c/o Bergþór Ólason formaður, bergthorola@althingi.is
Hermami Sæmundsson, skrifstofustjóri skrifstofu sveitarstjórnar- og byggðarmála,
hermaim.saemundsson@srn.is
3
mailto:bergthorola@althingi.is
mailto:hermaim.saemundsson@srn.is