Umsögn um 361. mál á 150. löggjafarþingi
Nefndasvið Alþingis
Austurstræti 8-10
150 Reykjavík
H agsm unasam tök
Heimilanna
13. febrúar 2020
Efni: Umsögn Hagsmunasamtaka heimilanna um 361. mál á 150. löggjafarþingi
Skilameðferð lánastofnana og verðbréfafyrirtækja
Með frumvarpi þessu er ætlunin að innleiða í íslenskan rétt meginefni tilskipunar Evrópuþingsins og
ráðsins 2014/59/ESB um endurreisn og skilameðferð lánastofnana og verðbréfafyrirtækja (BRRD).
Allt frá fjármálahruninu 2008 hefur víða orðið mikil þróun á regluverki á þessu sviði, ekki síst á
vettvangi Evrópusambandsins. Þær reglur sem hér um ræðir endurspegla að miklu leyti þá
hugmyndafræði sem lá til grundvallar slitameðferð íslensku bankanna, að kröfuhafar þeirra skyldu
sæta því tapi sem af falli þeirra leiddi í stað þess að ríkið hlaupi undir bagga með fallandi fyrirtækjum.
Því ber að fagna en um leið er ástæða til að hafa varann á varðandi innstæðutryggingar.
Hagsmunasamtök heimilanna hafa þá skýru og afdráttarlausu afstöðu að tapi og óþægindum vegna
falls banka megi aldrei velta yfir á almenning. Á það reyndi í síðasta hruni með eftirminnilegum
hætti vegna innlána sem íslenskir bankar höfðu tekið við frá erlendum viðskiptavinum, en eftir langa
og erfiða baráttu tókst almenningi að hafna því að ríkissjóður yrði gerður fjárhagslega ábyrgur fyrir
þeim skuldbindingum viðkomandi banka. Slíka ríkisábyrgð má aldrei í lög leiða. Þess vegna er
mikilvægt að efnahags- og viðskiptanefnd fari vandlega yfir frumvarpið með hliðsjón af því. Enn
fremur verður að bóka skýran fyrirvara í sameiginlegu EES-nefndinni við meðferð reglna um
innstæðutryggingar, þess efnis að ríkissjóður Íslands verði aldrei fjárhagslega ábyrgur fyrir þeim.
Meðal þess sem vekur miklar áhyggjur um að eignir banka muni ekki hrökkva fyrir skuldbindingum
þeirra við innstæðueigendur í næsta hruni, er stóraukin og sívaxandi útgáfa sértryggðra skuldabréfa.
Kröfur á grundvelli þeirra eru veðkröfur og ganga sem slíkar framar forgangskröfum við slitameðferð
fjármálafyrirtækja. Með þessu er forgangur innlánskrafna sem var lögfestur hér á landi í síðasta hruni
beinlínis sniðgenginn. Einfalt ráð til að bregðast við því væri að veita kröfum innstæðutryggingasjóðs
forgang yfir veðkröfur með því að gera þær að lögveðskröfum, sem ganga framar samningsveðum.
Tillaga að útfærslu á frumvarpi þar að lútandi kemur fram á fylgiskjali með umsögn þessari.
- o -
Virðingarfyllst,
f.h. Hagsmunasamtaka heimilanna,
Ásthildur Lóa Þórsdóttir, formadur@heimilin.is Guðmundur Ásgeirsson, erindreki@heimilin.is
Hagsmunasamtök heimilanna • Ármúla 5 • 108 Reykjavík • kt. 520209-2120 • heimilin@heimilin.is • www.heimilin.is
http://www.althingi.is/
http://www.heimilin.is/
https://www.althingi.is/thingstorf/thingmalalistar-eftir-thingum/ferill/?ltg=150&mnr=361
http://www.heimilin.is/
mailto:formadur@heimilin.is
mailto:erindreki@heimilin.is
mailto:heimilin@heimilin.is
http://www.heimilin.is
Fylgiskjal I.
Drög að frumvarpi til laga
um breytingar á lögum um innstæðutryggingar og tryggingakerfi fyrir fjárfesta, nr. 98/1999,
með síðari breytingum (lögveð tryggingarsjóðs).
Flm.: ...
1. gr.
2. málsl. 3. mgr. 10. gr. laganna orðast svo:
Krafa sjóðsins nýtur lögtaksréttar og lögveðsréttar sem gengur framar samningsveðum og er
jafnframt aðfararhæf án undangengins dóms eða sáttar.
2. gr.
Lög þessi öðlast þegar gildi.
Greinargerð.
Markmið frumvarps þessa er að girða fyrir sniðgöngu forgangs krafna vegna innstæðna
samkvæmt 103. gr. laga um fjármálafyrirtæki nr. 161/2002 með veðsetningu á eignum
fjármálafyrirtækis. Ákvæðið á rætur að rekja til laga um heimild til fjárveitingar úr ríkissjóði vegna
sérstakra aðstæðna á fjármálamarkaði o.fl., nr. 125/2008. Lagt er til að forgangur krafna vegna
innstæðna samkvæmt lögum um innstæðutryggingar og tryggingakerfi fyrir fjárfesta verði tryggður
með því að veita Tryggingarsjóði innstæðueigenda og fjárfesta lögveð fyrir slíkum kröfum.
https://www.althingi.is/lagas/150a/1999098.html