LÁN A M Á L RÍKISINS
Nefndasvið Alþingis
nefndasvi d@althingi. is
Austurstræti 8-10
101 Reykjavík
Reykjavík, 4. desember 2019
Tilv.: 1911064
Efni: Umsögn Lánamála ríkisins vegna frumvarps til nýrra
heildarlaga um rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
Með tölvupósti dags. 13. nóvember s.l. óskaði efnahags- og
viðskiptanefnd Alþingis eftir umsögn Lánamála ríkisins um
frumvarp til nýrra heildarlaga um rekstraraðila sérhæfðra sjóða, lagt
fyrir á 150. löggjafarþingi, 341. mál.
Lánamál ríkisins vilja koma á framfæri einni athugasemd er varðar
merkingu hugtaka í frumvarpinu. Í 1. tölulið 1. mgr. 3. gr.
frumvarpsins er hugtakið aðalmiðlari skýrt svo:
„Aðalmiðlari: Lánastofnun, verðbréfafyrirtæki eða annar eftirlitsskyldur aðili
sem býður fagfjárfestum þjónustu, einkum að fjármagna eða framkvæma
viðskipti með fjármálagerninga sem mótaðili og sem kann einnig að veita
aðra þjónustu, svo sem stöðustofnun og uppgjör verðbréfaviðskipta,
öryggisvörslu lausafjármuna og veitingu verðbréfalána.“
Í greinargerð með ákvæðinu kemur fram að í 1. tölul. sé hugtakið
aðalmiðlari (e. Prime Broker) skilgreint, sbr. af-lið 1. mgr. 4. gr.
AIFMD. Skilgreiningin telur upp þá aðila sem falla undir hugtakið
en önnur þjónusta aðalmiðlara, svo sem stöðustofnun og uppgjör, er
ekki talin upp með tæmandi hætti í skilgreiningunni.
Í íslensku þýðingu AIFMD-tilskipunarinnar1 er hugtakið skilgreint í
af-lið með svohljóðandi hætti:
1 Sjá hér: Tilskipun Evrópubingsins og ráðsins 2011/61/ESB frá 8. júní 2011 um
rekstraraðila sérhæfðra sjóða og um breytingu á tilskipunum 2003/41/EB og
2009/65/EB og reglugerðum (EB) nr. 1060/2009 og (ESB) nr. 1095/2010
mailto:nefndasvid@althingi.is
https://www.efta.int/media/documents/legal-texts/eea/other-legal-documents/translated-acts/icelandic/i32011L0061.pdf
https://www.efta.int/media/documents/legal-texts/eea/other-legal-documents/translated-acts/icelandic/i32011L0061.pdf
https://www.efta.int/media/documents/legal-texts/eea/other-legal-documents/translated-acts/icelandic/i32011L0061.pdf
„„miðlari“: lánastofnun, skráð fjárfestingarfyrirtæki eða önnur eining sem
fellur undir varfærniseftirlit og viðvarandi eftirlit og býður fagfjárfestum
þjónustu, einkum til að fjárfesta eða framkvæma færslur í fjármálagerningum
sem mótaðili og sem getur einnig veitt aðra þjónustu, t.d. greiðslujöfnun og
uppgjör, vörsluþjónustu, verðbréfalánveitingar, sérsniðna tækni og
rekstrarstuðning,“
Ekki er fullt samræmi milli skilgreiningar í frumvarpinu og íslensku
þýðingunni á AIFMD-tilskipuninni, þar sem hugtakið miðlari er látið
ná yfir enska hugtakið Prime Broker.
Hugtakið aðalmiðlari (e. Primary Dealer) er notað um einkarétt til
viðskipta með ríkisverðbréf við ríkissjóð, sem aðalmiðlarar
ríkisverðbréfa stofna til, fyrir eigin reikning. Í því sambandi hafa t.d.
innlendir aðalmiðlarar árlega undirritað sérstakan
aðalmiðlarasamning við Lánamál ríkisins, sem mælir fyrir um
réttindi þeirra og skyldur.
Svohljóðandi skilgreiningu á hugtakinu viðurkenndur aðalmiðlari (e.
Authorised Primary Dealer) er t.d. að finna í reglugerð
Evrópuþingsins og Ráðsins um skortsölu og tiltekna þætti
skuldatrygginga nr. 236/2012:
„n) „viðurkenndur aðalmiðlari“: einstaklingur eða lögaðili sem hefur
undirritað samkomulag við ríkisútgefanda eða hefur hlotið formlega
viðurkenningu sem aðalmiðlari, af hálfu eða fyrir hönd ríkisútgefanda, og
hefur í samræmi við það samkomulag eða viðurkenningu skuldbundið sig til
að eiga viðskipti fyrir eigin reikning í tengslum við aðgerðir á frum- og
eftirmarkaði sem tengjast skuldum sem sá útgefandi hefur gefið út,“
Hugtakið aðalmiðlari kemur einnig fyrir í 26. gr. laga um
húsnæðismál nr. 44/1998, og er þar sett fram í sömu merkingu og
vísað er til í skortsölureglugerðinni og hjá Lánamálum ríkisins vegna
útgáfu ríkisverðbréfa, en útgáfur Íbúðalánasjóðs njóta ríkisábyrgðar.
Sá grundvallarmunur á hugtökunum „viðurkenndur aðalmiðlari“ og
„miðlari“ skv. löggjöf Evrópusambandsins felst í því að
viðurkenndur aðalmiðlari (e. Primary Dealer) á viðskipti við
ríkisútgefanda fyrir eigin reikning og á grundvelli sérstaks samning
við hann. Miðlari (e. Prime Broker) er hins vegar aðili sem býður
fagfjárfestum þjónustu fyrir þeirra reikning, þ.e. fyrir reikning
annarra. Oftast er um að ræða margþætta fjármálaþjónustu, s.s.
greiðslujöfnun og uppgjör, vörsluþjónustu, verðbréfalánveitingar,
sérsniðna tækni og rekstrarstuðning, eins og lýst er í AIFMD-
tilskipuninni.
Til að forðast mögulegan hugtakarugling til framtíðar séð, vilja
Lánamál ríkisins leggja til að annað hugtak en aðalmiðlari verði
notað til að lýsa miðlara (e. Prime Broker) skv. AIFMD-tilskipuninni
í frumvarpinu. Með hliðsjón af eðli þess viðskiptasambands sem
felst í því að vera Prime Broker mætti nota orðið
fjármálaþjónustumiðlari í þessu sambandi. Hugsanlega mætti nota
hugtakið miðlari, líkt og í tilskipuninni, en bæta við að hugtakið eigi
við í skilningi laga um rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
Lánamál ríkisins leggja því til að í stað hugtaksins aðalmiðlari í
frumvarpinu verði fundið annað hugtak sem ekki er í virkri notkun í
dag og er annarrar merkingar en fram kemur í frumvarpinu.
Virðingarfyllst,
LÁNAMÁL RÍKISINS
f.h. Endurlána ríkisins
Björgvin Sighvatsson
forstöðumaður
Hákon Zimsen
lögfræðingur