Málaskrá FJR GoPro - Lookup Documents By GPUNID
Fjármála- og
efnahagsráðuneytið
M i n n i s b l a ð
Viðtakandi:
Sendandi:
Dagsetning:
Málsnúmer:
Bréfalykill:
Efni:
I. Inngangur
Í minnisblaði þessu er að finna viðbrögð fjármála- og efnahagsráðuneytisins við umsögnum sem
bárust til efnahags- og viðskiptanefndar vegna frumvarps til laga um rekstraraðila sérhæfðra sjóða
(þskj. 389, 341. mál) og eru tillögur ráðuneytisins að breytingum við einstakar greinar settar fram í
IV. kafla minnisblaðsins. Efnahags- og viðskiptanefnd bárust fjórar umsagnir vegna frumvarpsins,
þ.e. frá Lánamálum ríkisins, Fjármálaeftirlitinu, FRAMÍS samtökum framtaksfjárfesta og LOGOS
slf.
II. Viðbrögð við umsögnum sem bárust efnahags- og viðskiptanefnd
A. Umsögn Lánamála ríkisins.
Í umsögn Lánamála ríkisins er lagt til, í þeim tilgangi að forðast hugtakarugling, að í stað hugtaksins
aðalmiðlarí sem þýðing á enska hugtakinu „prime broker“ verði fundið annað hugtak sem ekki er í
virkri notkun og er annarrar merkingar en fram kemur í frumvarpinu. Að mati Lánamála ríkisins væri
til dæmis hægt að notast við hugtakið fjármálaþjónustumiðlarí eða miðlari líkt og það er þýtt í
íslenskri þýðingu tilskipunar 2011/61/ESB um rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
Tekið er undir þessa breytingartillögu og lagt til að hugtakið miðlari verði notað í stað aðalmiðlara til
þýðingar á enska hugtakinu „prime broker“.
B. Umsögn Fjármálaeftiríitsins.
Fjármálaeftirlitið (FME) gerir í umsögn sinni athugasemdir við nokkur atriði í frumvarpinu og leggur
til eftirfarandi breytingar.
Í fyrsta lagi er lagt til að orðunum „áður en starfsemi hefst“ verði bætt við 1. ml. 1. mgr. 7. gr. þannig
að ljóst sé hvenær skráningarskylda stofnast.
Ráðuneytið tekur undir þessa breytingartillögu.
Í öðru lagi er lagt til að nýjum tölulið verði bætt við 1. mgr. 10. gr. frumvarpsins í því skyni að
heimila Fjármálaeftirlitinu að kalla eftir frekari upplýsingum frá umsækjanda um starfsleyfi sem
rekstraraðili sérhæfðra sjóða til að ganga úr skugga um að hann fullnægi skilyrðum fyrir veitingu
starfsleyfis sem fram komi í 11. gr. frumvarpsins.
Ráðuneytið tekur undir þessa breytingartillögu. Rétt er að taka fram að í 6. og 7. mgr. 7. gr.
tilskipunarinnar um rekstraraðila sérhæfðra sjóða er gert ráð fyrir að kröfur um upplýsingaskil vegna
starfsleyfisumsókna séu samræmdar á innri markaðnum, en í framangreindu ákvæði tilskipunarinnar
er gert ráð fyrir viðbótarreglum í framseldri reglugerð og framkvæmdareglugerð með nánari útlistun á
formi og efni þeirra upplýsinga sem þurfa að fylgja umsókn um stafsleyfi. Þær reglur hafa enn sem
komið er ekki verið settar. Er samræmingarþörfin einkum vegna þess að starfsleyfi til rekstraraðila
sérhæfðs sjóðs veitir heimildir til að starfa í öðrum ríkjum EES og þarf því að vera ljóst að
Efnahags- og viðskiptanefnd Alþingis
Fjármála- og efnahagsráðuneytið
15.01.2020
FJR19080046
3.6
Viðbrögð fjármála- og efnahagsráðuneytisins við umsögnum um frumvarp til
laga um rekstraraðila sérhæfðra sjóða (þskj. 389, 341. mál)
samræmdar kröfur liggi að baki starfsleyfi rekstraraðilanna. Í ljósi þess að um viðbótarskilyrði er að
ræða er það ekki talið fara gegn markmiðum tilskipunarinnar að bæta umræddum tölulið við ákvæðið.
Í þriðja lagi er lögð til breyting á 1. mgr. 87. gr. þannig að innlausnarskylda í fjárfestingarsjóði sé
ekki að lágmarki ársfjórðungslega eins og gert er ráð fyrir í frumvarpinu heldur að hámarki með
þriggja mánaða fyrirvara. Verði breytingin ekki gerð þurfi fjárfestingarsjóðir sífellt að vera viðbúnir
innlausnum hlutdeildarskírteinishafa á þriggja mánaða fresti.
Ráðuneytið tekur undir þessa breytingartillögu, enda er fyrirkomulag það sem lagt er til í umsögninni
hentugra fyrir lausafjárstýringu sjóðanna.
Í fjórða lagi er lagt til að orðunum „án tafar“ verði bætt við 1. mgr. 96. gr. þannig að tryggt sé að
rekstraraðilar láti stofnunina vita strax í kjölfarið á að fjárfesting fjárfestingarsjóðs fari fram úr
hámörkum.
Ráðuneytið tekur undir þessa breytingartillögu og leggur einnig til að 2. mgr. verði breytt til að auka
skýrleika enn frekar.
Í fimmta lagi leggur FME til breytingu á 7. mgr. 99. gr. þannig að vísað sé til ákvæða laga sem rætur
eigi að rekja til ákvæða tilskipunar 2011/61/ESB í stað þess að stofnuninni sé falið eftirlit með
framkvæmd ákvæða tilskipunar ESB.
Tekið er undir að bæta megi skýrleika í umræddu ákvæði og leggur ráðuneytið til breytingar sem
miða að því að gera skýrara í hvaða tilvikum Fjármálaeftirlitinu ber að upplýsa lögbær yfirvöld í
heimaríki rekstraraðila.
Í sjötta lagi er lagt til að orðin „ef lögaðili er hluti af samstæðu og brot er framið til hagsbóta fyrir
annan lögaðila í samstæðunni eða annar lögaðili í samstæðunni hefur notið hagnaðar af brotinu“ verði
felld út úr texta 3. mgr. 101. gr. frumvarpsins, enda sé þennan fyrirvara ekki að finna í tilskipun um
rekstraraðila sérhæfðra sjóða eða annarri löggjöf ESB um fjármálamarkaðinn. Þar af leiðandi
takmarki þessi fyrirvari sektarheimild FME um of.
Ráðuneytið tekur undir þessa breytingartillögu og leggur til breytingu á ákvæðinu í samræmi við
þetta.
Í sjöunda lagi er gerð athugasemd við að óskýrt sé í ákvæði 2. mgr. 109. gr. til hverra er vísað með
orðalaginu „þær stofnanir“ í síðari hluta málsgreinarinnar og er lagt til að málsgreininni verði breytt
m.t.t. þessa og hún þar með gerð skýrari.
Ráðuneytið tekur undir þessa breytingartillögu og leggur til að bætt verði við ákvæðið „allar
framangreindar stofnanir“ í stað „þær stofnanir“ til að auka skýrleika.
Í áttunda lagi er gerð athugasemd við það hvað skylda FME til tafarlausrar afhendingar upplýsinga og
gagna skv. 3. mgr. 109. gr. er opin og lagt til að bætt verði við aftast við málsgreinina orðunum
“samkvæmt ákvæðum tilskipunar 2011/61/ESB“.
Ráðuneytið tekur undir tillögu þessa. Er hún í fullu samræmi við texta þess ákvæðis tilskipunarinnar
sem innleidd er með umræddu frumvarpsákvæði.
Í níunda lagi er lagt til að 1. ml. 8. mgr. 109. gr. hljóði þannig að vísað sé til þeirra ákvæða laganna
sem eigi rætur að rekja til ákvæða tilskipunar 2011/61/ESB en ekki til laganna sjálfra án tilvísunar til
tilskipunarinnar.
Ráðuneytið tekur undir þessa breytingartillögu og leggur til breytingar sem miða að því að gera
skýrara í hvaða tilvikum Fjármálaeftirlitinu ber að tilkynna ESMA og lögbærum yfirvöldum í heima-
og gistiríkjum rekstraraðila.
Í tíunda lagi þykir óskýrt í 2. ml. 8. mgr. 109. gr. hvort að FME beri tilkynningarskyldu samkvæmt
ákvæðinu til annarra gistiríkja, eins og kveðið sé á um í 1. ml. ákvæðisins, en í ákvæðinu er vísað til
lögbærra yfirvalda annars ríkis innan EES.
Ákvæði þetta er innleiðing á 5. mgr. 50. gr. tilskipunar um rekstraraðila sérhæfðra sjóða. Ekki er þar
gert ráð fyrir tilkynningu um niðurstöður aðgerða til annarra gistiríkja, heldur aðeins til þess ríkis sem
sendi upprunalegu tilkynninguna um möguleg brot rekstraraðila. Ráðuneytið telur því ekki að þessi
athugasemd gefi tilefni til breytinga á frumvarpsákvæðinu.
Í ellefta lagi leggur FME til að í 2. mgr. ii-liðar e)-liðar 1. tl. 120. gr. frumvarpsins verði vísað til
Seðlabanka Íslands í stað Fjármálaeftirlitsins að því er varðar regluheimild stjórnvaldsins.
Ráðuneytið tekur undir þessa breytingartillögu.
C. Umsögn FRAMIS samtaka framtaksfjárfesta.
FRAMÍS gerir tvær athugasemdir í umsögn sinni, annars vegar að létt verði á umframskyldum sem
lagðar eru á smærri rekstraraðila sérhæfðra sjóða í frumvarpinu og hins vegar að smærri
rekstraraðilum verði heimilt að markaðssetja sérhæfða sjóði sína til almennra fjárfesta með
skilyrðum.
Hvað fyrri punktinn varðar telja FRAMÍS það ekki stutt haldbærum rökum í frumvarpinu að gerðar
séu meiri kröfur hér á landi til smærri rekstraraðila en gerðar eru í tilskipun 2011/61/ESB um
rekstraraðila sérhæfðra sjóða og telja fullt tilefni til þess að létta á umræddum skyldum og færa þær
til samræmis við það sem tilskipunin kveður á um m.a. vegna þess að með frumvarpinu eru felldir
undir gildissvið laganna mun fleiri aðilar en áður töldust fagfjárfestasjóðir.
Líkt og kemur fram í athugasemdum við 7. gr. frumvarpsins var við mat á þörfinni fyrir auknum
kröfum fyrst og fremst horft til þeirra krafna sem gerðar eru til fagfjárfestasjóða í núgildandi löggjöf,
til fjárfestaverndar og til sérstöðu íslenska fjármálamarkaðarins þegar kemur að kerfisáhættu.
Fjárhæðarviðmið samkvæmt tilskipuninni eru há miðað við stærð íslenska hagkerfisins og miðað við
markaðinn á Íslandi og mælir það með því að auknar kröfur séu gerðar. Full ástæða þykir því til að
skráningarskyldir aðilar falli undir helstu ákvæði laganna til verndar fjárfestum auk þess sem hinar
auknu kröfur gera eftirlitsaðilum kleift að fylgjast með þróun kerfisins og áhættu þess. Ráðuneytið
tekur því ekki undir sjónarmið sem fram koma í umsögn FRAMÍS um að rétt sé að létta á þeim
skyldum sem settar eru á skráningarskylda rekstraraðila í frumvarpinu.
Hvað varðar síðari athugasemd FRAMÍS kemur fram í umsögninni að um sé að ræða verulega
íþyngjandi breytingu fyrir smærri rekstraraðila sem hafi til þessa fallið utan eftirlits
Fjármálaeftirlitsins og geti nú um stundir markaðssett sig gagnvart almennum fjárfestum en verði
eftir gildistöku laganna það óheimilt. Þá segir í umsögninni að sömu kröfur séu ekki gerðar til annarra
rekstraraðila sérhæfðra sjóða innan EES sem megi markaðssetja sig til almennra fjárfesta á Íslandi
þrátt fyrir umrætt bann 5. gr. frumvarpsins og telji samtökin að hið sama ætti að gilda um íslenska
sérhæfða sjóði. Leggur FRAMÍS því til að smærri rekstraraðilum verði heimilt að markaðssetja sjóði
sína til almennra fjárfesta. Eftir atvikum væri unnt að binda slíka heimild tilteknum skilyrðum.
Möguleikar á markaðssetningu sérhæfðra sjóða til almennra fjárfesta voru skoðaðir mjög vel við
vinnslu frumvarpsins og var talið rétt að viðhalda því fyrirkomulagi sem er við lýði samkvæmt
gildandi rétti, þ.e. að ekki er heimilt að markaðssetja fagfjárfestarsjóði til almennra fjárfesta en að
fjárfestingasjóði sé hins vegar heimilt að markaðssetja til þeirra. Ekki var talin knýjandi þörf á að
breyta þessu fyrirkomulagi að svo stöddu meðal annars vegna sjónarmiða um fjárfestavernd. Sú krafa
að aðeins starfsleyfisskyldum rekstraraðilum er heimilt að markaðssetja fjárfestingarsjóði sína til
almennra fjárfesta er fyrst og fremst vegna fjárfestaverndar, enda falla slíkir rekstraraðilar undir
strangara eftirlit en á við um smærri rekstraraðila, auk þess sem m.a. upplýsingaskylda til fjárfesta er
meiri þegar um er að ræða fjárfestingarsjóði en aðra sérhæfða sjóði samkvæmt frumvarpinu. Lagt er
því upp með að kjósi rekstraraðili að markaðssetja sérhæfðan sjóð til almennra fjárfesta þurfi hann að
sækja um starfsleyfi og fara að ákvæðum frumvarpsins sem gilda um fjárfestingarsjóði, svo sem í
tengslum við fjárfestingarheimildir, innlausnarskyldu og staðfestingu Fjármálaeftirlitsins á sjóðnum. Í
þessu sambandi þarf einnig að skoða skilgreiningu á hugtakinu markaðssetning í frumvarpinu, en ekki
er þar átt við svokallaða öfuga tilboðsgjöf, sem felst í því að fjárfestir hefur sjálfur samband við
sérhæfðan sjóð í þeim tilgangi að kaupa í honum. Slíkt telst því ekki markaðssetning í skilningi
frumvarpsins og er því ekki takmarkað.
Þá virðist gæta einhvers misskilnings í umsögn FRAMÍS um það hvort að rekstraraðila sérhæfðra
sjóða með staðfestu í öðru EES-ríki en Íslandi sé heimilt að markaðssetja sjóði sína til almennra
fjárfesta á Íslandi. Slíkt er þeim aðeins heimilt að fenginni heimild Fjármálaeftirlitsins. Slík heimild
er aðeins veitt að uppfylltum tilteknum skilyrðum, svo sem um að starfsemi rekstraraðila sé í
samræmi við ákvæði frumvarpsins og afleiddra stjórnvaldsfyrirmæla og að sýnt sé fram á að vernd
fjárfesta sé tryggð með sambærilegum hætti í lögum heimaríkis viðkomandi sjóðs og gert er vegna
fjárfestingarsjóða, sbr. 65. gr. frumvarpsins. Þá er Fjármálaeftirlitinu samkvæmt frumvarpinu heimilt
að skilyrða heimildina til að tryggja fjárfestavernd.
Með vísan til alls framangreinds telur ráðuneytið ekki rétt að gera breytingar á ákvæðum
frumvarpsins vegna þessara athugasemda FRAMÍS.
D. Umsögn LOGOS slf.
Í umsögn LOGOS slf. eru gerðar athugasemdir við að orðanotkun í frumvarpinu geti skapað óvissu
um réttarstöðu fjárfestingarfélaga, sem talið er mikilvægt að verði lagað þannig að ljóst sé til hverra
hin nýja löggjöf muni ná. Vísað er til skilgreiningar í 3. gr. frumvarpsins á orðinu eignarhaldsfélag og
er lögð til sú breyting á b-lið 7. tölul. 3. gr. að hugtakið „divestment“ verði ekki þýtt sem fjárlosun
heldur sem sala í því skyni að skerpa á skýringu ákvæðisins og gera það nákvæmara.
Að mati ráðuneytisins er framsetning umrædds frumvarpsákvæðis í samræmi við hugtakanotkun í
tilskipun um rekstraraðila sérhæfðra sjóða. Þýðing ákvæðanna var skoðuð vel og var talið að of þröng
þýðing væri ekki í samræmi við markmið tilskipunarinnar. Meta þarf hvort hver og einn aðili falli
undir skilgreiningu frumvarpsins um að vera rekstraraðili sérhæfðs sjóðs, en sérhæfður sjóður er
skilgreindur í 26. tölul. 3. gr. frumvarpsins og þarf að líta til allra þátta þeirrar skilgreiningar við mat
á þessu. Evrópska verðbréfamarkaðseftirlitsstofnunin hefur gefið út leiðbeiningar um hvernig skilja
skuli einstaka liði í skilgreiningunni sem líta skal til við matið. Þá er markmiðið með því að hafa
skilgreiningar á takmörkunum á gildissviði laganna fremur þrengri heldur en hitt að vernda fjárfesta í
sérhæfðum sjóðum, en fjárfestavernd er meðal helstu markmiða tilskipunarinnar um rekstraraðila
sérhæfðra sjóða. Telur ráðuneytið því ekki rétt að fallast á þessa tillögu til breytinga.
III. Önnur atriði
Til viðbótar við þær breytingar sem ráðuneytið fellst á að gera þurfi í framhaldi af framangreindum
umsögnum er einnig talin þörf á að gera eftirfarandi breytingar á frumvarpinu:
• Fella má brott 3. tölul. 1. mgr. 117. gr. frumvarpsins, en ekki stendur til að setja sérstaka
reglugerð vegna útboðslýsinga og lykilupplýsinga fyrir fjárfestingarsjóði. Í 86. gr.
frumvarpsins um upplýsingagjöf til fjárfesta vegna fjárfestingarsjóða er vísað til þeirra krafna
sem gerðar eru til upplýsingagjafar í útboðslýsingum og lykilupplýsingum verðbréfasjóða,
sbr. lög um verðbréfasjóði.
• Fella má brott 5. tölul. 2. mgr. 117. gr. frumvarpsins. Töluliður þessi er tvítekinn í ákvæðinu,
en í 11. tölul. er kveðið á um verðbréfalán fjárfestingarsjóða skv. 95. gr. frumvarpsins.
Þá mætti laga innsláttarvillu í c-lið 19. tölul. 120. gr. frumvarpsins, en þar er töluliður 1 ranglega
staðsettur fremst, en ætti með réttu að vera á eftir tvípunkti og greinarskilum sem þar vantar.
IV. Breytingartillögur við frumvarpið
Með vísan til þeirra athugasemda sem bárust vegna frumvarps til laga um rekstraraðila sérhæfðra
sjóða, auk nokkurra annarra breytinga sem ráðuneytið telur þörf á að gera, leggur ráðuneytið til
eftirfarandi breytingar á frumvarpinu:
1. Í stað orðsins „aðalmiðlari“ í 1. tölul. 1. mgr. 3. gr., 2. mgr. 34. gr. og 18. tölul. 1. mgr. 46. gr.
frumvarpsins kemur: miðlari.
Abending til efnahags- og viðskiptanefndar: Til að stafrófsröð haldist í 1. mgr. 3. gr. þyrfti,
vegna þessarar breytingar, að laga röðun skilgreininga.
2. Í stað orðsins „aðalmiðlurum“ í 5. mgr. 19. gr. kemur: miðlurum.
3. Í stað orðsins „aðalmiðlara“ í 5. mgr. 22. gr. tvisvar sinnum, 2. mgr. 34. gr., 3. mgr. 41. gr. og
18. tölul. 1. mgr. 46. gr. tvisvar sinnum kemur: miðlara.
4. Við 1. mgr. 7. gr. frumvarpsins bætist: áður en starfsemi hefst.
5. Við 1. mgr. 10. gr. frumvarpsins bætist nýr töluliður, svohljóðandi: aðrar upplýsingar sem
Fjármálaeftirlitið telur nauðsynlegar.
6. 1. mgr. 87. gr. frumvarpsins orðist svo:
Hlutdeildarskírteini fjárfestingarsjóða eru innlausnarskyld að hámarki með þriggja
mánaða fyrirvara. Um innlausn fer samkvæmt reglum sjóðs. Rekstraraðila er skylt að vekja
sérstaka athygli viðskiptavinar á þeim reglum sem gilda um innlausnarskyldu
fjárfestingarsjóðs.
7. Á eftir orðunum „og tilkynna Fjármálaeftirlitinu“ í 1. mgr. 96. gr. frumvarpsins kemur: án
tafar þar um.
8. Á eftir orðunum „skulu eiga sér stað“ í 1. ml. 2. mgr. 96. gr. frumvarpsins kemur: í síðasta
lagi innan þriggja mánaða.
9. 7. mgr. 99. gr. orðist svo:
Hafi Fjármálaeftirlitið gilda ástæðu til að ætla að rekstraraðili skv. 1. mgr. hafi sýnt af sér
háttsemi sem fer gegn ákvæðum reglna sem um rekstraraðilann gilda og sem það hefur ekki
ábyrgð á eftirliti með, skal því komið á framfæri við lögbær yfirvöld í heimaríki rekstraraðila.
10. Orðin „og brot er framið til hagsbóta fyrir annan lögaðila í samstæðunni eða annar lögaðili í
samstæðunni hefur notið hagnaðar af brotinu“ í 3. mgr. 101. gr. frumvarpsins falla brott.
11. Í stað orðanna „þær stofnanir“ í 2. mgr. 109. gr. frumvarpsins kemur: allar framangreindar
stofnanir.
12. Við 3. mgr. 109. gr. bætist: samkvæmt ákvæðum tilskipunar 2011/61/ESB.
13. 1. ml. 8. mgr. 109. gr. orðist svo:
Hafi Fjármálaeftirlitið gilda ástæðu til að ætla að rekstraraðili sem ekki fellur undir eftirlit
þess hafi sýnt af sér háttsemi sem fer gegn ákvæðum laga sem byggja á ákvæðum tilskipunar
2011/61/ESB, skal það tilkynna ESMA og lögbærum yfirvöldum í heima- og gistiríkjum
viðkomandi rekstraraðila þar um.
14. 3. tölul. 1. mgr. 117. gr. falli brott.
15. 5. tölul. 2. mgr. 117. gr. falli brott.
16. 2. mgr. ii-liðar e-liðar 1. tölul. 120. gr. orðist svo: Seðlabanka Íslands er heimilt að setja
nánari reglur um eftirlit með áhættu samkvæmt þessari grein.