Nefndarsvið Alþingis
Efnahags- og viðskiptanefnd Alþingis
Austurstræti 8-10
FRÆÐSLA
& FORVARNIR
150 Reykjavík
Sent rafrænt á: nefndasvid@althingi.is
Reykjavík, 8. nóvember 2019.
Umsögn Fræðslu og forvarna (FRÆ) um (stjórnar)frumvarp til laga um félög til
almannaheilla, 181. mál lagt fram á 150. löggjafarþingi 2019-2020.
Stjórn Fræðslu og forvarna hvetur til þess að frumvarpið verði samþykkt og tekur
félagasamtökum, sérstaða þeirra skilgreind og þau skráð sérstaklega hjá fyrirtækjaskrá.
Yfirsýn um starfsemi þeirra mun þar af leiðandi batna til muna sem stuðla mun að almennu
trausti í þeirra garð, þeirra á milli og gagnvart stjórnvöldum.
Félagasamtök gegna veigamiklu og mikilvægu hlutverki til viðhalds og eflingar virku lýðræði
og eru nauðsynlegur farvegur nýrra hugmynda, umbóta og samfélagsrýni. Þau þurfa því
nauðsynlegt svigrúm og athafnarými. Löggjöf um þau má ekki fela í sér íþyngjandi skorður
um stofnun og innra skipulag. Ekki verður séð að frumvarpið feli slíkt í sér.
Félagasamtök hafa með höndum fjölþætt og umfangsmikil verkefni í þágu lands og lýðs og
starfa á mörgum sviðum samhliða opinberum aðilum, ríki og sveitarfélögum. Mörg þeirra
(jafnvel flest) fá greiðslur eða styrki af ýmsum toga frá ríki og sveitarfélögum til þess að
sinna almannaheillastarfi og/eða eru í samstarfi við stjórnvöld um slíkt starf. A f því leiða
ýmis fjármálaleg samskipti hins opinbera og félagasamtaka.
Það er því í þágu beggja að fyrir hendi séu viðmið um góða stjórnarhætti og reglur um
lágmarksskilyrði um uppbyggingu almannaheillasamtaka og lykilþætti í rekstri, s.s. bókhald,
ársreikninga, skuldbindingarhæfi, ábyrgð stjórnar á fjárreiðum, skaðabótaábyrgð og vanhæfi
stjórnarmanna og framkvæmdastjóra. Það skaðar öll almannaheillasamtök þegar óvönduð
vinnubrögð eða óreiða koma upp í einum samtökum. Fagleg félög hafa ekkert að fela og vilja
geta sýnt fram á það svart á hvítu.
Virðingarfyllst.
F.h. stjórnar FRÆ, Fræðslu og forvarna,
FR Æ Ð SLA OG F0 R VA R N IR • S ig t ú n i 42 • 1 0 5 R e y k j a v í k • s. 51 1 1 588 • kt . 4 1 0 7 9 3 - 2 1 0 9 • f r a e @ f o r v a r n i r . i s • f o r v a r n i r . i s
heilshugar undir meginefni þess og tilgang og að setja skuli loks samræmd heildarlög
um félagasamtök sem starfa að almannaheillum.
Með lögum af þessum toga verða félagasamtök til almannaheilla aðgreind frá öðrum
Árni Einarsson, framkvæmdastjóri
mailto:nefndasvid@althingi.is
mailto:frae@forvarnir.is