® TRYG G ING A STO FNUN
Nefndasvið Alþingis
Austurstræti 8-10
150 Reykjavík
nefndasvid@althinqi.is
Reykjavík, 6. júní 2019
Efni: Frumvarp til laga um breytingu á lögum um félagslega aðstoð og lögum um
almannatryggingar (framfærsluuppbót og meðferð atvinnutekna) - Þingskjal 1655 - 954.
mál.
Vísað er til tölvubréfs dags. 4. júní 2019 þar sem óskað er eftir umsögn Tryggingastofnunar
um ofangreint lagafrumvarp.
Með frumvarpinu eru annars vegar lagðar til breytingar á 9. gr. laga um félagslega aðstoð, nr.
99/2007, með síðari breytingum, hvað varðar greiðslur sérstakrar uppbótar á lífeyri vegna
framfærslu og hins vegar á 16. gr. laga um almannatryggingar, nr. 100/2007, með síðari
breytingum, hvað varðar meðferð atvinnutekna lífeyrisþega.
Tryggingastofnun vill byrja á að benda á að líklega væri gott að vísa sérstaklega til 3. mgr. 9.
gr. núverandi laga um félagslega aðstoð í f. lið 1. gr. frumvarpsins svo það sé skýrt hvaða
bætur það eru sem eiga að hafa að fullu áhrif á sérstaka uppbót á lífeyri vegna framfærslu.
Talin er ástæða til þess að vekja athygli á að í seinni hluta fyrsta málsl. 2. mgr. 2. gr.
frumvarpsins segir „...heimilt að telja einungis til tekna bótaþega atvinnutekjur í þeim mánuði
sem þeirra er aflað.“ Orðlag þetta gæti verið villandi. Skýrar væri að orða þetta á eftirfarandi
hátt: „...heimilt að telja atvinnutekjur til tekna bótaþega einungis í þeim mánuði sem þeirra er
aflað."
Þá væri gott að það kæmi skýrt fram í lagaákvæðinu að heimildinni um að telja atvinnutekjur
til tekna einungis í þeim mánuðum sem þeirra er aflað sé eingöngu hægt að beita á
heildargreiðslur lífeyrisþega. Tryggingastofnun telur að útreikningar verði of flóknir ef hægt
verður að beita heimildinni á hluta greiðsluflokka (t.d. á örorkulífeyri en ekki tekjutryggingu).
Stofnunin telur einnig nauðsynlegt að útfæra heimildina nánar í reglugerð vegna aukins
flækjustigs við útreikninga.
Tryggingastofnun vill vekja athygli á því að í greinargerðinni með frumvarpinu kemur fram
eftirfarandi setning í umfjöllun um 2. gr.: „Má í því sambandi geta þess að 45% lífeyrisþega eru
með atvinnutekjur í mánuðum sem þeir fá ekki greiðslur bóta“. Þessi setning hefur líklega
misfarist eitthvað við textagerð. Hún byggir líklega á gögnum Tryggingstofnunar þar sem fram
kemurað 45% þeirra lífeyrisþega sem eru með atvinnutekjur, a. m. k. einn mánuð á árinu 2018
1
mailto:nefndasvid@althinqi.is
(ekki allir lífeyrisþegar), eru með atvinnutekjur í færri mánuði en fjölda mánaða með réttindi
(þ.e. misdreifðar atvinnutekjur).
Einnig vill Tryggingastofnun leiðrétta ákveðinn misskilning sem virðist vera um frumvarpið
miðað við fjölmiðlaumfjöllun undanfarna daga. Þ.e. að í frumvarpinu sé gert ráð fyrir einhvers
konar „samtímauppgjöri" á lífeyrigreiðslum þannig að í stað þess að „bakreikningur“ sé sendur
lífeyrisþegum að loknu árlegu uppgjöri þá verði gert uppgjör mánaðarlega. Samkvæmt
frumvarpinu er engin breyting á ákvæðum núverandi laga um að framkvæma uppgjör árlega
og greiða mánaðarlega greiðslur á grundvelli tekjuáætlunar. Einu breytingarnar í 2. gr.
frumvarpsins er að heimilt er að telja atvinnutekjur einungis til tekna í þeim mánuðum sem þær
falla til og að gera á samanburð í ársuppgjöri.
Að lokum er bent á að ekkert kostnaðarmat kemur fram I greinargerðinni, hvorki varðandi
bótaflokkana né kostnað Tryggingastofnunar. Gera má ráð fyrir umtalsverðum auknum
kostnaði hjá stofnuninni vegna breytingar á kerfum og utanumhaldi starfsmanna vegna aukins
flækjustigs við útreikninga.
Virðingarfyllst,
2