Nefndasvið Alþingis
B.t. fjárlaganefndar
nefndasvid@althingi.is
Reykjavík, 7. júní 2019
Efni: Umsögn um tillögu um breytingu á þingsályktun nr. 10/148 um fjármálastefnu fyrir
2018-2022, 953. mál
Fjármálaáætlun 2020-2024 var lögð fram af fjármála- og efnahagsráðherra í lok mars sl. sem
tillaga til þingsályktunar. Hún byggðist á gildandi fjármálastefnu. Í umsögn Samtaka iðnaðarins
um fjármálaáætlunina segir að efnahagshorfur hafi farið hratt versnandi undanfarið og að
samhliða því hafi efnahagslegar forsendur fjármálaáætlunar og þeirrar fjármálastefnu sem hún
byggist á breyst umtalsvert til hins verra. Slæm tíðindi hafa borist af stöðu útflutningsgreina sem
viðbúið er að munu hafa víðtæk áhrif á íslenskt efnahagslíf ef þeim er ekki mætt með réttum hætti
í hagstjórn. Segir í umsögninni að í stað hagvaxtar má nú reikna með því að samdráttur verði í
hagkerfinu á þessu ári samkvæmt spám greiningaraðila á markaði og Hagstofu Íslands.1
Líkt og segir í ofangreindri umsögn SI er verkefni hagstjórnar nú að milda efnahagsleg áhrif þess
samdráttar sem nú vofir yfir. Stöðugleiki í efnahagslegu tilliti er nauðsynleg forsenda
áframhaldandi velmegunar og eitt af grunngildunum fimm sem gerð er krafa um í lögum um
opinber fjármál að stefnumörkun í opinberum fjármálum byggist á. Búum við vel að því nú að
viðnámsþróttur þjóðarbúsins er mikill eftir uppgang síðustu ára. Í því sambandi skiptir miklu máli
að afkoma hins opinbera góð og skuldastaða hins opinbera er nokkuð sterk. Geta hins opinbera
til að beita tækjum hagstjórnar í viðnámstilliti og skapa stöðugleika í samspili við stjórn
peningamála er því meiri en oft áður.
Verkefnið nú er að nýta hagstjórnartækin til að tryggja mjúka lendingu hagkerfisins og undirbyggja
hagvöxt til lengri tíma. Það er því fullt tilefni til þess að nýta svigrúm innan fjármálareglna til að
auka við slakann í opinberum fjármálum og í því sambandi leyfa innbyggðum sveiflujöfnurum að
virka með þeim hætti sem þeim er ætlað að gera við þær aðstæður sem nú eru uppi í íslensku
efnahagslífi.
Í þingsályktuninni um fjármálastefnuna segir að stærð og eðli framboðsskellsins sem hagkerfið
stendur frammi fyrir gerir það að verkum að ekki er talið tilefni til að grípa til sérstakra ráðstafana
til að örva hagkerfið umfram það sem leiðir af sjálfvirkum sveiflujöfnurum.
1 https://w w w .s i.is /m ed ia / eplica-uppsetning/Umsogn-SI-um-thingsalvktun-um-fiarmalaaaetlun-2020-2024-750.-mal-08-04-2019.pdf
Borgartúni 35 -105 Reykjavík - Sími 591 0100 - mottaka@si.is - www.si.is
mailto:nefndasvid@althingi.is
https://www.si.is/media/_eplica-uppsetning/Umsogn-SI-um-thingsalyktun-um-fjarmalaaaetlun-2020-2024-750.-mal-08-04-2019.pdf
mailto:mottaka@si.is
http://www.si.is
o
SI vilja í þessu sambandi annars vegar benda á að veruleg óvissa er um stærð
framleiðsluskellsins og hins vegar á á mikilvægi þess að fjármálastefna hins opinbera endurspegli
þá meginþætti sem líklegastir eru til að efla samkeppnishæfni Íslands um þessar mundir og
undirbyggja þar með bætt lífskjör landsmanna litið til framtíðar líkt og rætt er um í ofangreindri
umsögn SI.
Í þessu sambandi vill SI aftur lýsa ánægju sinni með það sem fram kom í tillögu að fjármálaáætlun
fyrir árin 2020-2024 að auka framlög til samgöngumála, nýsköpunar og menntunar. Líkt og í þeirri
umsögn hvetja SI til þess að þessum áherslum verði fylgt eftir þrátt fyrir breyttar forsendur.
Varðandi umræðu um mikilvægi þessa þátta vísa SI til ofangreindrar umsagnar og skýrslna
samtakanna um samkeppnishæfni og atvinnustefnu er komu út á árinu 2018 en þar er rætt um
alla þá þætti er mestu varða um samkeppnishæfni Íslands til framtíðar.2 Skýr stefna, fumlaus
framkvæmd og markviss eftirfylgni ríkisvaldsins á þessum sviðum leiðir til raunverulegra umbóta
og leggur grunn að auknum lífsgæðum íbúa.
Virðingarfyllst,
aðalhagfræðingur SI
Sigurður Hannesson,
framkvæmdastjóri SI
2 https://w w w .s i.is /m ed ia / eplica-uppsetning/SI Atvinnustefna skvrsla fina l.pdf
Borgartúni 35 -105 Reykjavík - Sími 591 0100 - mottaka@si.is - www.si.is
https://www.si.is/media/_eplica-uppsetning/SI_Atvinnustefna_skyrsla_final.pdf
mailto:mottaka@si.is
http://www.si.is