Reykjavíkurborg
Barnavernd Reykjavíkur
Alþingi
b.t. velferðarnefndar
Austurstræti 8-10
150 Reykjavík
Reykjavík, 14. maí 2019
Efni: Umsögn um tillögu til þingsályktunar um framkvæmdaáætlun á sviði
barnaverndar 2019 - 2022,771. mál.
Vísað er til tölvupósts frá nefndasviði Alþingis, dags. 30. apríl 2019, þar sem Reykjavíkurborg
var gefinn kostur á að senda inn umsögn um tillögu til þingsályktunar um
framkvæmdaáætlun á sviði barnaverndar. Meðfylgjandi er umsögn frá Barnavernd
Reykjavíkur.
Almennt um þingsályktunartillöguna
Félagsmálaráðuneytið ber ábyrgð á stefnumótun í barnavernd og skal ráðherra leggja fyrir
Alþingi framkvæmdaáætlun til fjögurra ára í senn að loknum sveitarstjórnarkosningum, sbr.
5. gr. barnaverndarlaga nr. 80/2002.
Sú framkvæmdaáætlun sem fjallað er um í ofangreindri þingsályktunartillögu nær frá
tímabili gildistöku árið 2019 og til ársins 2022. Töluverð vinna hefur átt sér stað frá hausti
2018 á vegum félagsmálaráðuneytis, áður velferðarráðuneytis, er varðar
heildarendurskoðun og framtíðarstefnumótun í málefnum barna og barnaverndar til ársins
2030. Nokkrir starfshópar hafa verið að störfum vegna þessa og hafa fulltrúar Barnaverndar
Reykjavíkur átt aðild að vinnu nokkurra slíkra hópa. Barnavernd Reykjavíkur tilnefndi auk
þess fulltrúa sinn í þá nefnd sem falið var að semja framkvæmdaáætlun ríkisins á sviði
barnaverndar sem hér er fjallað um.
Fagna ber því góða samráði og samstarfi sem viðhaft hefur verið við Barnavernd
Reykjavíkur sem og sveitarfélögin sem gegna lykilhlutverki íframkvæmd þjónustu við börn,
ungmenni og fjölskyldur þeirra að undanförnu. Vonir standa til að það góða samstarf muni
einkenna vinnunna áfram nú þegar heildarendurskoðun á núgildandi barnaverndarlöggjöf
liggur fyrir auk fleiri verkefna.
Afstaða Barnaverndar Reykjavíkur
Barnavernd Reykjavíkur fagnar þeirri umfangsmiklu framkvæmdaáætlun sem hér er lögð
fram í málefnum barnaverndar árin 2019 - 2022 og styður þær tillögur sem fram eru Iagðar.
Lykilhugtök sem fram koma í framkvæmdaáætlun ríkisins á sviði barnaverndar eru ítakt við
þær áherslur sem einkenna starf Barnaverndar Reykjavíkur og varða samstarf kerfa,
snemmtæka íhlutun þar sem þjónusta og stuðningur sé veittur á vettvangi barnsins, áhersla
á stuðning við starfsfólk barnaverndarnefnda, eflingu faglegra vinnubragða og áherslu á
gagnreyndar aðferðir og rannsóknir. Þó er vert að benda á eftirfarin atriði:
Borgartúni 12-14
105 Reykjavík
Sími 411 92 00
barnavernd@reykjavik.is
mailto:barnavernd@reykjavik.is
D - liður snýr að stuðningi vegna barna á fósturheimilum. Pær tillögur sem lagðar eru fram
eru metnaðarfullar og leggja áherslu á heildstæðan stuðning við fósturforeldra sem og
kynforeldra barna í fóstri með innleiðingu KEEP/PTC-R. Mikilvægt er að huga jafnframt að
þeim hópi barna sem glíma við flókin vanda og eru í varanlegu fóstri. Fyrrgreindar tillögur
snúa fyrst og fremst að börnum í tímabundnu fóstri sem er vel. Pó verður að huga að þeim
börnum sem þurfa á varanlegri fósturráðstöfun utan heimilis að halda. Jafnframt þarf að
efla og auka þá þjálfun og fræðslu sem verðandi fósturforeldrum stendur til boða og má í
því samhengi nefna innleiðingu á Foster Pride námskeiðum 2 og 3.
E. 4 - liður snýr að nýju meðferðarheimili á höfuðborgarsvæðinu fyrir unglinga sem glíma
við alvarlegan hegðunar- og/eða vímuefnavanda eða afplána óskilorðsbundna
fangelsisdóma. Beðið hefur verið eftir nýju meðferðarheimili á höfuðborgarsvæðinu um
langt skeið þar sem þörfin hefur verið töluverð. Núverandi form meðferðarheimila sem til
staðar eru þykja ekki henta öllum þeim fjölbreytta hópi ungmenna sem glíma við flókinn
vanda. Fjölmörg dæmi þess efnis snúa að vistun ungmenna á meðferðarheimilum þar sem
meðferð þykir nýtast illa og hefur skort á aðgengi að árangursmælikvörðum til þess að meta
með heildrænum hætti árangur af dvöl ungmenna á tilteknum meðferðarheimilum. Gert er
ráð fyrir að hið nýja meðferðarheimili taki ekki til starfa fyrr en árið 2022 en það er of langur
tími og ekki til þess fallinn að efla tiltrú á þau meðferðarúrræði sem tiltæk eru handa
ungmennum í miklum, flóknum ogfjölþættum vanda.
Hækkun útgjalda vegna vistunargjalda skýra um 60% af hækkun annars rekstrarkostnaðar
Barnaverndar Reykjavíkur á milli áranna 2010 og 2018. Er það mat Barnaverndar Reykjavíkur
að stór hluti útgjaldaauka sl. ára sé tilkomin í kjölfar fækkunar úrræða Barnaverndarstofu.
Þá eru börn í þjónustu Barnaverndar Reykjavíkur með fjölþættari vanda en verið hefur.
Mikilvægt er að tryggt sé að fjármagn fylgi þeim aðgerðum sem nú eru til umfjöllunar líkt
og fram kemur í greinargerð með þingsályktunartillögunni og hafa aðgerðir verið
kostnaðarmetnar. Meta þarf nánar kostnaðaráhrif sveitarfélaga af tilteknum aðgerðum
sem varða þátttöku sveitarfélaga í eflingu úrræða s.s. PMTO meðferðarmenntun fagaðila,
KEEP/PTC-R og MST-CAN.
Barnavernd Reykjavíkur er reiðubúin að mæta á fund velferðarnefndar sé þess óskað til
þess að skýra betur það sem hér hefur verið rakið að framan.
Virðingarfyllst
f.h. Barnaverndar Reykjavíkur
/ d n N
<atrín Hetga Hallgrímsdóttir
skrifstofustjóri lögfræði og stjórnsýslu
Sigrún Þórarinsdóttir
skrifstofustjóri ráðgjafar
2